ETÜ'den bilimsel başarı

Erzurum Teknik Üniversitesi (ETÜ) akademisyenleri, uluslararası çapta önem taşıyan bilimsel araştırmalara katkı sunmaya devam ediyor. Bu kapsamda Üniversite, dünyanın en üst düzey araştırma merkezlerinden biri olan Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN) bünyesinde kurulan DRD5 – Kuantum Algılama Dedektör Ar-Ge İş Birliği projesine araştırmacı kurum olarak dâhil oldu. CERN’de gerçekleştirilen ilk iş birliği ve Yönetim Kurulu toplantısında sunulan Ar-Ge önerisinin oy birliğiyle kabul edilmesi sonucu, proje Düzce Üniversitesi yürütücülüğünde başlatıldı ve ülkemizden birden fazla üniversitenin yer aldığı geniş katılımlı bir araştırma konsorsiyumu oluşturuldu.

Bu uluslararası nitelikli projede Erzurum Teknik Üniversitesi’ni Fen Fakültesi Temel Bilimler Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Murat Aydemir temsil edecek ve kuantum malzemeler, fotonik, nano-yapılar ve dedektör teknolojileri konularındaki uzmanlığıyla çalışmalara aktif biçimde katkı sunacak. Projenin yürütücülüğü Düzce Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü öğretim üyeleri Doç. Dr. Kadir Saygın ve Doç. Dr. Erdem Elibol tarafından gerçekleştiriliyor, Ar-Ge ekibinde ETÜ’nün yanı sıra ODTÜ, Yozgat Bozok Üniversitesi ve Düzce Üniversitesi’nden akademisyenler yer alıyor. Ekipte Prof. Dr. A. Murat Güler, Dr. Öğr. Üyesi Metin Yalvaç, Prof. Dr. Emine Tekin, Öğr. Gör. Dr. Tuna Demirci, Arş. Gör. E. Eda Takgil ve doktora öğrencisi Badreddin Musatat görev alıyor.

Proje kapsamında hem ETÜ laboratuvarlarında hem de CERN’de nano ölçekli kuantum noktaların üretilmesi ve optimizasyonu, bu yapıların alt dedektör sistemlerine entegrasyon yöntemlerinin test edilmesi, kuantum algılayıcı özellikte kalorimetre modüllerinin tasarlanıp geliştirilmesi, yarıiletken iz sürücü dedektörlerde ve sintilatörlerde kuantum algılama uygulamalarının gerçekleştirilmesi planlanıyor. Ayrıca ışınım testleri, veri alımı, ileri veri analizi, dedektör modelleme ve simülasyon çalışmaları da yürütülecek. Doç. Dr. Murat Aydemir’in özellikle kuantum fotoniği, ışınım–madde etkileşimleri ve ileri malzeme tasarımı konularındaki uzmanlığının projede önemli bir bilimsel katkı sağlayacağı değerlendiriliyor.

Erzurum Teknik Üniversitesi’nin bu konsorsiyumda yer alması, Üniversitemizin uluslararası bilimsel görünürlüğünü artıracak ve kuantum teknolojileri alanındaki araştırma kapasitesini güçlendirecek. Bunun yanı sıra proje, doktora öğrencileri ve genç araştırmacılar için yeni iş birliği ve akademik gelişim fırsatları sunacak, Türkiye’de kuantum tabanlı teknolojilerin sanayiye entegrasyonuna ve ticarileştirilebilir ürünlerin geliştirilmesine zemin hazırlayacak.

1954 yılında kurulan ve günümüzde yüzlerce üniversite ve araştırma merkezinin iş birliği yaptığı CERN, yüksek enerjili parçacık fiziği, nükleer fizik, nötrino araştırmaları, hızlandırıcı teknolojileri, malzeme bilimi ve kuantum teknolojileri gibi çok geniş bir araştırma yelpazesine sahip. ECFA’nın 2021’de yayımladığı dedektör Ar-Ge yol haritası doğrultusunda kurulan DRD5 – Kuantum Algılama Dedektör Ar-Ge İş Birliği, kuantum teknolojilerinin yüksek enerjili parçacık fiziği dedektörlerine uygulanmasını amaçlayan stratejik bir program olup, hâlihazırda dünyanın dört bir yanından 112 üye enstitü ile çalışmalarını sürdürüyor.

Erzurum Teknik Üniversitesi’nin bu projede araştırmacı kurum olarak yer alması, ETÜ'nün bilimsel kapasitesini artıran ve ülkemizin kuantum teknolojileri alanındaki konumunu güçlendiren önemli bir gelişme olarak değerlendiriliyor